آزادسازی خرمشهر؛ روایتی تازه از پشت صحنهی بزرگترین پیروزی دفاع مقدس
برای نخستینبار پس از پایان جنگ تحمیلی، دوربینها به مخزن اسناد مركز تحقیقات دفاع مقدس راه یافتند تا ناگفتههای نبرد خونین خرمشهر در سوم خرداد 1361 را بازخوانی كنند؛ عملیاتی كه در پی 34 روز مقاومت مردمی و نظامی، نقطه عطفی در تاریخ ایران شد.
در ظهر سوم خرداد 1361، خرمشهر، شهری كه ماهها در اشغال دشمن بود، به آغوش ایران بازگشت. در شرایطی كه برخی فرماندهان وقت جنگ، از «ناكارآمدی نیروهای مردمی» سخن میگفتند و پیشنهاد «زمین دادن برای زمان گرفتن» مطرح شده بود، مقاومت خستگیناپذیر مردم و نیروهای رزمنده، نتیجهای تاریخی رقم زد.
برای اولینبار، تیم خبری باشگاه خبرنگاران جوان اجازه یافت وارد مخزن اصلی اسناد جنگ در مركز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس شود. اسنادی كه از پیچیدگیهای عملیات بیتالمقدس پرده برمیدارند.
ساعت 30 دقیقه بامداد 10 اردیبهشت 1361، رمز عملیات اعلام شد و 40 هزار رزمنده از پلهای احداثشده گذشتند تا به جاده راهبردی اهواز–خرمشهر برسند. بهرغم دشواریهای اولیه، در نخستین روز، فرمانده وقت اطلاعات عملیات، محمدباقر باقری، از رضایت از روند عملیات خبر داد.
در مرحله چهارم عملیات كه از ساعت 22:10 یكم خرداد آغاز شد، هدف محاصره كامل شهر بود. گزارشها حاكی از آرایش دقیق نیروها زیر نظر فرماندهان چون حسن باقری و محسن رضایی بود. در روز دوم خرداد، محور گمرك خرمشهر شكسته شد و نیروهای ایرانی وارد شهر شدند.
نتیجه، حیرتانگیز بود: از 8500 نیروی بعثی حاضر در شهر، 8000 نفر به اسارت درآمدند. شهر آزاد شد و مردم در خیابانها، نوحههای عربی–ایرانی سر دادند.
این بازخوانی تاریخی، با استناد به اسناد و نقشههایی انجام میشود كه شهید باقری در همان زمان برای آزادسازی شهر به كار برده بود. روایتی دقیق، مستند و زنده از عملیات بیتالمقدس كه همچنان سؤالات زیادی درباره آن در ذهن نسلهای بعد باقی مانده است.
كاری از فضای مجازی رادیو تهران
رادیو تهران را روی موج اف.ام ردیف 94 مگاهرتز و ای.ام ردیف 1332 كیلوهرتز بشنوید.
*هرگونه بهره برداری و استفاده از محتوای پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران تنها با ذكر منبع مجاز است